نقد و بررسی تحولات فکری اجتماعی زنان در دوران قاجار و تأثیر آن بر نگرشهای دینی زنان در ادوار بعدی

شناخت صحیح و منطقی از آسیب ها ، درک فرصت ها ، نقاط فراز و صعود ، تحولات و تغییرات در هر جامعه بشری محور اصلی حل مشکلات و چالش های پیش روی آن است . و از آنجایی که تاریخ محور و محمل بررسی موقعیت زنان ، درک ، آسیب ها ، ریشه های چالش ها و درک درست نقاط مثبت و منفی می باشد ، توجه به لایه های تاریخ ساز و دستهای پنهان بویژه در گذار از زندگی سنتی به مدرن یکی از نقاط اساسی است . لذا بسیاری از مشکلات و چالش های زنان امروز ، در عرصه های مختلف نگرشی و گرایشی ریشه در تحولات مثبت و منفی دهه ها و سده های قبل دارد ؛ بر همین اساس دوره قاجار یکی از مهمترین دوره های تاریخ ایران از جهت فراز و نشیب محسوب می شود هم به لحاظ موقعیت جهانی و بین المللی ( هم زمانی با اروپای بعد از تحولات رنسانس ) و هم تحولات تاریخی بویژه ضعف حکومت ، افت فرهنگ اسلامی- ایرانی ، هجوم بیگانگان چه به صورت تحمیلات فرهنگی و چه به صورت تدارکات نظامی ،و همچنین تحولات آن بویژه در زمینه زنان در دوره های بعدی بویژه پهلوی تاثیر گذار بوده است ، بنابراین رویکرد منطقی و معقول برای حل بحران بسیاری از مباحث اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی زنان نیازمند به یک بنیادگرایی در تحلیل تاریخی است . در این پژوهش به روش کتابخانه ای و اسنادی و بر پایه شیوه تحلیل تاریخی با رجوع به منابع دست اول و در صورت عدم وجود منابع دست اول با رجوع به منابع دست دوم به واکاوی و بررسی تحولات فکری –اجتماعی زنان در دوران قاجار و تاثیر آن بر نگرش های دینی زنان بویژه در مبحث حجاب پرداخته شده است. نتیجه آن که ، دوره قاجار مصادف با روند نوگرایی در ایران بود، ایجاد مدارس و انجمن ها و تغییرات فرهنگی بویژه با همکاری گروه های وابسته از جمله فراماسونری و بهائیت ، گذشته از تاثیرات مستقیم در رواج الگوهای غربی نقش عوامل نفوذی را نیز بر عهده گرفتند و بستر مناسبی را برای نفوذ اندیشه های غربی فراهم گردانید ، رضا شاه در هدایت جریانات زنان بویژه در عملی ساختن توطئه کشف حجاب که از اواخر قاجار آغاز شده بود نقش محوری ایفا کرد ، کشف حجاب نقطه اوج انحطاط زن ایرانی و سر آغاز اوج گیری ابتذال و فساد در جامعه بود انقلاب اسلامی ایران معرف پدیده ای جدید در مشارکت اجتماعی زنان بود که با الهام از تعالیم اسلامی و زدودن شائبه های فساد ، شخصیت و توانایی زن مسلمان ایرانی را به تصویر کشید و در پایان اینکه برای حل مسئله بد حجابی باید از حرکت های احساسی و بدون برنامه ریزی شده خود داری کرد وبا برنامه های حساب شده و از منظرهای مختلف ، به حل این مسئله پرداخت .